3D-printing in het onderwijs


Printerkeuze

Er zijn honderden 3D-printers op de markt. We helpen je graag de juiste keuze te maken!

De hoofdzaak: kies de geschikte printer!

Niemand kan je vertellen welke “de juiste printer” is voor jou, voor je klas, of voor je werkomgeving. Maar we kunnen je wel een aantal essentiële parameters voorschotelen die je kunnen helpen bij je keuze.

Diezelfde parameters vind je dan terug bij onze printer-database. Omdat er al vele honderden filament-printers bestaan, hebben we ervoor gekozen enkel printers te publiceren die beschikbaar zijn bij een producent of verdeler in Vlaanderen en waarvoor er bovendien lokaal ondersteuning wordt aangeboden. Zo hoef je geen schrik te hebben zonder ondersteuning te vallen indien er problemen zouden opduiken.

De grootte van het printbed bepaalt de grootte van de elementen die je print. Belangrijk is dus om eerst na te denken welke zaken je wenst te printen. Op die manier koop je een printer die aansluit bij je wensen. Wil je de 3D-printer gaan gebruiken voor het creëren van kleine modellen, of wil je ook grotere voorwerpen kunnen printen? Iedere 3D-printer heeft een ander maximaal afdrukformaat. Let bij de aanschaf dus op het maximale bouwvolume van de 3D-printer. Printers waarmee je grotere objecten kunt printen zijn doorgaans duurder dan de printers met een kleiner bouwvolume.

Als alternatief kan je met een kleinere printer ook wel grotere stukken maken, door hierbij bij het tekenen rekening mee te houden. Zo kan je een 3D-model opsplitsen in delen en deze delen dan achteraf monteren of connecteren.

Een verwarmd bed laat toe om met meerdere soorten materialen te printen. Voor bepaalde materialen is het namelijk vereist dat het bed verwarmd wordt, om te voorkomen dat het geprint stuk los komt tijdens de print. Een verwarmd bed kan de printkwaliteit van sommige materialen ook helpen verbeteren door kromtrekken te voorkomen. Wanneer geëxtrudeerde plastic afkoelt, krimpt deze licht. Wanneer dit krimpproces niet gelijkmatig optreedt, kan er soms als resultaat een kromgetrokken deel optreden. Printen op een verwarmd bed kan helpen om het afgedrukte gedeelte warm te houden tijdens het printproces.

Sommige filamenten zoals ABS vereisen een verwarmd bed om goede printresultaten te bekomen. Meer informatie vind je op onze pagina over filament.

Een nadeel van een verwarmd bed is het hogere stroomverbruik van de printer. Deze is snel 50 tot 100 watt groter bij een printer met een verwarmd bed.

Het aantal printkoppen (door sommige fabrikanten ook ‘extruders’ genoemd) bepaalt hoeveel verschillende kleuren of materialen je tegelijk kunt printen. Hoe meer printkoppen, hoe groter de mogelijkheden. Het tegelijkertijd kunnen printen van verschillende materialen of kleuren heeft als extra voordeel dat je complexe objecten kunt printen: zo kun je bijvoorbeeld een deel van je ontwerp in ABS printen en een deel in PVA, zodat je de ondersteuning (of support) van je geprinte object achteraf makkelijk kan oplossen in water. Zo kan je dus het materiaal dat de print ondersteunt, makkelijk laten ‘verdwijnen’.

Een nadeel van een 3D-printer met verschillende printkoppen is dat deze vaak moeilijker te kalibreren zijn dan een printer met een enkele printkop.

Printers hebben ook een bepaalde resolutie of nauwkeurigheid. Dit is vooral zichtbaar in de kleinst mogelijke laag-hoogte die de printer kan printen. Met een 3D-printer met een printresolutie van 200 micron (micrometer), kan je met een nauwkeurigheid van 0,2 millimeter printen. Hoe gedetailleerder het te printen object moet zijn, hoe hoger de printresolutie moet zijn. Ter vergelijking: aluminiumfolie heeft een gemiddelde dikte van 15 micron, een vel krantenpapier heeft een gemiddelde dikte van 100 micron.

Printer met open bouwvolume

Door een gesloten bouwvolume te gebruiken kan de omgevingstemperatuur beter constant gehouden worden wat algemeen voor een hogere printkwaliteit zorgt. Ook is dit vereist voor bepaalde printmaterialen (zoals ABS) wanneer grote elementen geprint worden.

 

 

Printer met een gesloten bouwvolume

Door te kalibreren staat het bed loodrecht in de 3D-printer, wat vereist is voor een goede eerst printlaag. De eerste printlaag is de meest cruciale tijdens het printproces omdat alle andere lagen hierop verder gebouwd zijn. Als de printer schuin staat, is het mogelijk dat de eerste laag zweeft boven het bed en niet voldoende vasthangt, waardoor het stuk lost komt.
Sommige printers hebben een automatische kalibratie, andere zijn volledige manueel of voorzien bepaalde tools om dit te doen.

Sommige verdelers of verkopers installeren de printer ter plaatse en geven een demo. Het voordeel hierbij is dat direct de computers voorzien worden van de goede software (slicers) en van de goede parameters waardoor je direct aan de slag kan!

De standaardprinters kunnen printen met PLA. Afhankelijk van het type printer is het mogelijk om met andere materialen te printen zoals ABS, PET, PETG, …

Elk van deze materialen heeft bepaalde voordelen zoals stevigheid of toepassingen waarvoor ze beter geschikt zijn dan andere materialen. PETG is zo bijvoorbeeld food-approved en dus gebruikt kan worden voor drinkbekers. Meer informatie hierover vind je op onze pagina over filament. Deze materiaal compabiliteit wordt bepaald door het type spuitopening, verwarmd bed en gesloten bouwvolume.

Sommige printers kunnen enkel overweg met filament van het eigen merk en weigeren andere soorten filament. Deze printers zijn doorgaans goedkoper, maar de aankoop van het filament is doorgaans duurder. Het kiezen voor een printer die een vrije keuze van filament fabrikant geeft, geeft dus meer vrijheid later, zeker in een wereld waarin steeds nieuwe materialen om mee te printen beschikbaar worden.

Kies je voor een kant-en-klare printer, of ga je liever zelf aan het knutselen? Een bouwkit heeft als voordelen dat leerlingen de printer zelf in elkaar kunnen steken als eindwerk, en hierbij exact de werking kunnen onderzoeken. Het heeft ook voordelen voor de school omdat bij deze modellen onderdelen eenvoudig vervangen of zelf hersteld kunnen worden.

Aan de andere kant moet natuurlijk wel de expertise aanwezig zijn om deze printer te monteren. Hierbij is het dus belangrijk of de fabrikant hiervoor ondersteuning geeft en je kan helpen indien er problemen zouden ontstaan.
Alternatief kan gekozen worden voor een printer die reeds gemonteerd is en gekeurd is met een CE-certificaat. Meer informatie vind je op onze pagina over veiligheid.

De draagbaarheid van een 3D-printer kan een bepaalde rol spelen in het aankoopproces. Kan en moet de printer eenvoudig van lokaal veranderen, of staat deze altijd vast in een lokaal? Let ook op het gewicht – sommige printers zijn gewoonweg te zwaar om zomaar te verplaatsen.

Standaard werken 3D-printers zoals een normale printer, en is er steeds een computer nodig die via een USB-kabel verbonden is. De meeste printers ondersteunen echter ook ‘stand alone’ of zelfstandig printen, waarbij de tekening als G-code op een geheugenkaart geplaatst wordt die je in de printer kan schuiven, waardoor de printer zelfstandig kan printen zonder nood aan een externe computer die continue moet aanstaan. Dit verkleint de kans op een foutieve dataoverdracht waardoor de print mislukt.

Met de informatie over al deze parameters in het achterhoofd kan je aan de slag in onze printer-database: een overzicht van verschillende filament-printers die beschikbaar zijn bij een producent of verdeler in Vlaanderen en waarvoor er bovendien lokaal ondersteuning wordt aangeboden. Zo hoef je geen schrik te hebben zonder ondersteuning te vallen indien er problemen zouden opduiken!

Waar koop ik mijn printer?

Er zijn aardig wat potentiële leveranciers van printers, zowel echte winkels als webshops. Let bij aankoop ook op eventuele service-voorwaarden.

De volgende leveranciers van FDM-printers zijn lid van Flam3D en verbinden zich tot een gepaste dienstverlening en correcte prijzetting (in alfabetische volgorde):